In mijn praktijk krijg ik veel vragen over de rol van de bedrijfsarts bij langdurige ziekte op de werkvloer. In deze blog zet ik daarom de meest gestelde vragen op een rij.

1. Is een bedrijfsarts verplicht?

Ja, elke werkgever is wettelijk verplicht om samen te werken met een zelfstandige bedrijfsarts of een arbodienst. Je moet hiervoor een basiscontract afsluiten. Daarin moeten de volgende zaken aan bod komen:

  • De manier waarop de toegang tot de bedrijfsarts is geregeld voor de werknemer. Daarbij moet je ervoor zorgen dat de werknemer de bedrijfsarts ook kan bezoeken als er (nog) geen sprake is van arbeidsongeschiktheid. Dat kun je bijvoorbeeld regelen een open spreekuur beschikbaar te stellen.
  • De bedrijfsarts moet de mogelijkheid hebben om jouw bedrijf te leren kennen en de arbeidsomstandigheden te beoordelen en de werkplekken te bezoeken. Leg daarom vast hoe de bedrijfsarts preventief toegang heeft tot de werkvloer.
  • De bedrijfsarts is verplicht om beroepsziekten te melden bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Deze verplichting staat ook in het basiscontract.
  • Maak duidelijke afspraken over de taakverdeling op het gebied van preventie en verzuimbegeleiding. Het uitgangspunt is hierbij dat jij als werkgever verantwoordelijk bent voor de verzuimbegeleiding. De bedrijfsarts heeft hierbij een adviesrol.
  • Is jouw werknemer het niet eens met het oordeel van de bedrijfsarts? Dan heeft hij recht op een second opinion van een andere, externe bedrijfsarts. In het contract moet je beschrijven hoe deze procedure in zijn werk gaat. De kosten voor deze second opinion komen voor rekening van de werkgever.
  • Jouw werknemer moet de mogelijkheid hebben om klachten in te dienen. Daarom moet de bedrijfsarts een regeling opstellen voor een passende klachtenprocedure.
  • De bedrijfsarts moet kunnen overleggen met de preventiemedewerker en de ondernemingsraad (OR). Afspraken over de manier waarop dit overleg plaatsvindt, moeten ook in het basiscontract worden vastgelegd.

Hou er rekening mee dat de ondernemingsraad moet instemmen met de inhoud van het basiscontract.

2. Wanneer moet ik de bedrijfsarts inschakelen?

Als een werknemer zich ziek meldt, moet je dit doorgeven aan de arbodienst of de (individuele) bedrijfsarts. Dat moet zelfs als je verwacht dat je werknemer binnen een paar dagen weer aan het werk zal zijn. Het basiscontract vermeldt hoe en wanneer je de ziekmelding uiterlijk moet indienen. Meestal moet dat binnen een week.

Bedrijfsarts bij kortdurend verzuim

Bij kortdurend verzuim speelt de bedrijfsarts meestal geen actieve rol. Maar is er sprake van frequent kortdurend ziekteverzuim? Of twijfel je eraan of je werknemer wel echt ziek is? Dan komt de bedrijfsarts in beeld. De bedrijfsarts is namelijk de enige die mag bepalen of er sprake is van arbeidsongeschiktheid.

Bedrijfsarts bij langdurig verzuim

Bij langdurige ziekte wordt de bedrijfsarts belangrijk. Hij of zij beoordeelt of en in welke mate de werknemer arbeidsongeschikt is door ziekte. De probleemanalyse die de bedrijfsarts binnen zes weken moet opstellen, dient dan ook als basis voor de re-integratie.

Tip. Naast het inschakelen van de bedrijfsarts, heb je als werkgever ook andere verplichtingen bij ziekteverzuim. In mijn Q&A over ziekteverzuim vind je alle relevante informatie.

3. Wat zijn de taken van bedrijfsarts als mijn werknemer langdurig ziek is?

Als jouw werknemer voor langere tijd uit de roulatie is, speelt de bedrijfsarts een cruciale rol in verzuimbegeleiding en re-integratie. Hier zijn de 6 belangrijkste taken op een rij:

  1. De bedrijfsarts beoordeelt de (mate van) arbeidsongeschiktheid van de werknemer naar aanleiding van de ziekmelding. Deze beoordeling is voorbehouden aan de bedrijfsarts. Als werkgever mag je dus niet zelf bepalen of jouw werknemer inderdaad echt ziek is.
  2. De bedrijfsarts stelt een probleemanalyse op. Daarin staat welke stappen er moeten worden gezet richting re-integratie, en bijvoorbeeld ook wat het einddoel van de re-integratie is.
  3. De bedrijfsarts adviseert over de voortgang van de re-integratie. Hij roept jouw werknemer regelmatig op om de stand van zaken te beoordelen. Dat gebeurt meestal tijdens het spreekuur. De bevindingen en het advies over de voortgang worden vervolgens meestal schriftelijk aan jou teruggekoppeld.
  4. Tijdens de re-integratie moet er (ook) regelmatig geëvalueerd worden. Verandert de situatie? Dan wordt de probleemanalyse bijgesteld door de bedrijfsarts.
  5. Na 52 weken vindt de verplichte eerstejaarsevaluatie plaats. Op dat moment wordt gekeken of de re-integratie nog op koers ligt of dat er moet worden bijgestuurd. Een spoor 2 traject kan worden geadviseerd bij stagnatie van de re-integratie.
  6. Is jouw werknemer bijna 2 jaar ziek? Dan stelt de bedrijfsarts een actueel oordeel op. Die heb je ook nodig voor de aanvraag van de WIA-uitkering.

4.  In hoeverre heeft de bedrijfsarts toegang tot de medische gegevens?

Als dat nodig is voor de verzuimbegeleiding, mag de bedrijfsarts gegevens opvragen bij de behandelend arts. Omdat de behandelend arts een beroepsgeheim heeft, mag hij deze echter alleen delen als de werknemer daarvoor toestemming heeft gegeven.

De werknemer heeft recht op privacy. Je kunt de werknemer daarom niet dwingen om zijn medische gegevens met de bedrijfsarts te delen. Maar weigert de werknemer medische informatie te geven die nodig is voor het beoordelen van de arbeidsongeschiktheid, de verzuimbegeleiding of de re-integratie? Dan kan de werknemer wél worden verweten dat hij een goede re-integratie belemmert of weigert mee te werken aan een redelijk voorschrift. Het niet delen van medische gegevens is voor de werknemer vaak dus niet zonder gevolgen.

Let op. Als de werknemer niet voldoende meewerkt aan zijn eigen re-integratie, is het belangrijk dat je als werkgever actief optreedt. Dat kan betekenen dat je loonbetaling moet staken en indien nodig de werknemer te ontslaan.

Informatie waar je als werkgever (wel) recht op hebt

Jouw werknemer heeft recht op privacy. De medische gegevens waarover de bedrijfsarts beschikt mogen daarom niet met jou worden gedeeld. Wel moet je als werkgever kunnen vaststellen of jouw werknemer recht heeft op loondoorbetaling. Daarom heb je wel recht op de volgende informatie:

  • In welke mate is je werknemer arbeidsongeschikt?
  • Hoe lang gaat de afwezigheid naar verwachting duren?
  • (In hoeverre) kan de werknemer worden belast?
  • Welke werkaanpassingen zijn gewenst?

Tip. Een zieke werknemer heeft niet altijd recht op loondoorbetaling. In mijn artikel over loondoorbetaling bij ziekte, lees je hoe dat zit.

5. Er is een meningsverschil met de bedrijfsarts. Wat nu?

Heb jij of heeft jouw werknemer twijfels over het oordeel van de bedrijfsarts? Zorg er dan voor dat deze eerst met de bedrijfsarts zelf worden besproken. Levert dat niets of onvoldoende op? Dan kunnen jullie een deskundigenoordeel bij het UWV aanvragen. Jouw werknemer kan daarnaast ook een second opinion aanvragen.

Beide partijen kunnen een deskundigenoordeel aanvragen

Zowel de werkgever als de werknemer kan bij een meningsverschil bij het UWV een deskundigenoordeel aanvragen.

  • Het deskundigenoordeel wordt aangevraagd via het de website van het UWV. Er is een formulier voor werkgevers en een formulier voor werknemers. Na indiening duurt ongeveer 4 weken voordat het oordeel komt. Het deskundigenoordeel wordt met jou, je werknemer en de bedrijfsarts gedeeld.
  • De kosten voor het deskundigenoordeel zijn voor de aanvrager. WerknDe vraagemers betalen daarvoor € 100. Voor jou als werkgever kost de aanvraag € 400. Maar heb je het deskundigenoordeel nodig voor een ontslagaanvraag wegens veelvuldig ziekteverzuim of onvoldoende meewerken aan de re-integratie? Dan is het oordeel gratis.
  • Per aanvraag mag je over 1 situatie een oordeel vragen. Als werkgever mag je alleen een oordeel vragen over 1 van de volgende situaties:
    1. Wanneer kan de werknemer zijn eigen werk weer doen?
    2. Is het werk dat de werknemer moet doen passend? Deze vraag kan zowel betrekking hebben op het aangepaste eigen werk of ander werk.
    3. Heeft jouw werknemer genoeg gedaan om weer aan het werk te gaan?
    4. Heb ik als werkgever genoeg gedaan om weer aan het werk te gaan?
    5. Het veelvuldige ziekteverzuim van de werknemer.
  • Ook de werknemer mag per aanvraag over 1 situatie een oordeel aanvragen. De aanvraag van de werknemer mag alleen betrekking hebben op:
    1. De vraag of de werknemer zijn eigen werk weer volledig kan doen.
    2. De vraag of het werk dat de werknemer moet (of wil) doen passend is.
    3. De vraag of de werknemer genoeg heeft gedaan om weer aan het werk te gaan.
    4. De vraag of de werkgever genoeg heeft gedaan om de werknemer weer aan het werk te krijgen.
  • Houd er rekening mee dat de aanvraag het advies van de bedrijfsarts niet opschort.
  • Het deskundigenoordeel is niet bindend, maar de rechter zal het in de meeste gevallen wel volgen.

Tip. Is er onduidelijkheid over de re-integratie? Vraag dan na het eerste ziektejaar een deskundigenoordeel aan om een latere loonsanctie te voorkomen.

De werknemer kan ook een second opinion aanvragen

Als jouw werknemer het niet eens is met het oordeel van de bedrijfsarts, heeft hij naast het deskundigenoordeel ook de optie om een second opinion aan te vragen. In het arbocontract staat bij welke bedrijfsarts je werknemers terechtkunnen. Aangezien de ondernemingsraad (OR) instemmingsrecht heeft op dit contract, beïnvloedt de OR mede de keuze voor de tweede bedrijfsarts.

Belangrijk om te weten: als werkgever heb je geen mogelijkheid om een second opinion aan te vragen.

Voorkom een loonsanctie!

Het advies van de bedrijfsarts geeft voor een belangrijke mate invulling aan de re-integratieverplichting die je als werkgever hebt. Voldoe je niet aan deze verplichting? Dan kan het UWV een loonsanctie opleggen. Het is dus ontzettend belangrijk om de adviezen van de bedrijfsarts goed op te volgen, of dat je – als je twijfelt aan het advies van de bedrijfsarts actie onderneemt. Laat het advies daarom checken door een arbeidsrechtspecialist en vraag (dus) indien nodig een deskundigenoordeel bij het UWV aan. Op die manier verklein je het risico dat er aan het einde van de rit een loonsanctie wordt opgelegd.

Tip. Weten hoe je onnodige problemen tijdens de re-integratie voorkomt? In mijn artikel over het re-integratietraject vertel ik wat je moet doen als de re-integratie stroef verloopt.

Vragen over het inschakelen van bedrijfsarts?

Of loop je tegen moeilijkheden aan bij de re-integratie? Ik ben gespecialiseerd in de begeleiding van werkgevers die geconfronteerd worden met een zieke werknemer. Neem gerust contact met me op, ik help je graag verder.