Moet jouw organisatie inkrimpen wegens bedrijfseconomische redenen? Dan krijg je te maken met de herplaatsingsplicht. Hoe zit dat?

Herplaatsing in een passende functie

Een boventallige werknemer mag je alleen ontslaan als er geen mogelijkheden zijn om de werknemer – al dan niet na (bij)scholing – binnen redelijke termijn te herplaatsen in een andere passende functie.

Passende functie

Een passende functie is een functie die aansluit bij de mogelijkheden van de boventallige werknemer. Je moet daarbij kijken naar zaken als opleiding, ervaring en capaciteiten van de betreffende werknemer.

Belangrijk! Voordat je toekomt aan de beoordeling of sprake is van een passende functie, moet je via het afspiegelingsbeginsel eerst de boventallige werknemers selecteren. Dat gebeurt aan de hand van uitwisselbare functies. Zorg ervoor dat je het verschil tussen deze 2 begrippen kent!

Redelijke herplaatsingstermijn

Is er voor de werknemer die wordt ontslagen binnen jouw organisatie een passende functie? Dam moet je kijken of de herplaatsing ook binnen een redelijke termijn plaats kan vinden. De redelijke termijn is gelijk aan de door de werkgever in acht te nemen wettelijke opzegtermijn.

5 tips en aandachtspunten bij de herplaatsing

1. Toon aan dat je aan je herplaatsingsplicht hebt voldaan.

Is (binnen redelijke termijn) geen passende functie beschikbaar? Zorg er dan voor dat je kunt aantonen wat je allemaal hebt gedaan om de werknemer te herplaatsen, vanaf het moment dat duidelijk was dat er arbeidscontracten moeten worden beëindigd. Bovendien moet je aangeven wat je nog gaat doen om de werknemer binnen een redelijke termijn te herplaatsen.

In mijn artikel: “Boventallige werknemer ontslaan, (wanneer) mag dat?” leg ik stapsgewijs uit hoe je als werkgever aan je herplaatsingsplicht voldoet.

2. Zorg voor een objectieve sollicitatieprocedure

Heb je boventallige werknemers via het afspiegelingsbeginsel geselecteerd? Dan bepaalt de werkgever bij de herplaatsing vervolgens wie het meest geschikt is voor het vervullen van de passende functie. Bij het invullen van de passende functie mag je dus wel kijken naar de kwaliteit van de werknemer.

Let op. Zorg er wel voor dat erbij de herplaatsing zorgvuldig en niet willekeurig plaatsvindt. Het is daarom verstandig om een sollicitatieprocedure op te zetten, waarbij er bepaalde objectieve maatstaven voor de vacature worden gesteld. Schakel desnoods een extern bureau in. En zijn er meerdere passende functies? Dan kun je werken met een belangstellingsregistratieformulier.

3. Stoelendans? Dan tóch niet op kwaliteit selecteren

Komt een functie helemaal te vervallen?  Dan hoef je het afspiegelingsbeginsel in niet toe te passen. Maar legt op, want wordt een deel van de werkzaamheden voortgezet in een andere functie (dit wordt de stoelendans genoemd)? Dan krijg je alsnog met het afspiegelingsbeginsel te maken.

Je moet dan eerst kijken welke werknemers voldoen aan de functiecriteria en dus geschikt zijn voor de nieuwe functie. Is er vervolgens sprake van geschiktheid? Dan mag je niet meer vrij selecteren welke werknemer het meest geschikt is. Zijn er meerdere werknemers die aan de functie-eisen voldoen? Dan geldt het volgende:

  • Stel vast van welke werknemers een deel van hun (oude) functie wordt voortgezet in de nieuwe functie. Deze werknemers hebben voorrang.
  • Kijk vervolgens welk van de werknemers binnen deze groep op basis van het afspiegelingsbeginsel de hoogste rechten hebben. Dit wordt omgekeerde afspiegeling genoemd.

4. De werknemer mag een passend aanbod niet weigeren

De werknemer moet een passend aanbod accepteren. Voor de vraag wat dan passend is, speelt het niveau, salaris en reisafstand een rol. Zo wordt bijvoorbeeld in de regel een verschil van maximaal 2 salarisschalen toelaatbaar geacht. En afhankelijk van de persoonlijke situatie (en de geboden compensatie), kan een reistijd tot 3 uur per dag acceptabel zijn.

5. Probeer een regeling te treffen

Doe je een passend aanbod, maar vindt de werknemer de reisafstand te lang of het salaris te laag? Onderzoek dan samen met de werknemer wat de mogelijkheden zijn voor het treffen van een beëindigingsregeling. Dit kun je vooraf ook vastleggen in afvloeiingsregeling (of een sociaal plan).

Derde stap bij reorganisatie

Om te komen tot een nieuwe – gezonde – organisatie moet je voldoen aan de herplaatsingsplicht. Er zijn echter nog 9 andere stappen die je moet doorlopen. In mijn stappenplan reorganisatie licht ik deze stappen toe.

Hulp nodig bij het herplaatsen van werknemers?

Of heb je andere vragen over bedrijfseconomisch ontslag? Neem dan gerust contact met me op. Ik help je graag verder.